Kolon Kanseri Önlenebilir ve Tedavi Edilebilir Bir Hastalıktır
KOLON KANSERİ ÖNLENEBİLİR VE TEDAVİ EDİLEBİLİR BİR HASTALIKTIR
1-31 Mart Kolon Kanseri Farkındalık Ayı olarak kabul edilmiştir. Bunun sebebi kolon kanserinin dünyada giderek sıklığının artması ve kanserden ölüm nedenleri arasında giderek üst sıralara yükselmesidir. Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde bu günkü istatistiklere göre toplumun % 5-6 sında Kolon Kanseri gelişmektedir; Buda her 20 kişi de 1 inde Kolon Kanseri ortaya çıkacağı anlamına gelir. Bu şekilde Kolon Kanseri En sık görülen bazı ülkelerde 2. Bazı ülkelerde 3. Sıradadır. Kansere bağlı ölümlerde ise maalesef 2. Sırada yeralmaktadır.
Kimler risk altında ?
Kolon Kanseri vakalarının %90 ı 50 yaş ve üzeri insanlardır. Yani 50 yaştan itibaren bu hastalık konusunda daha dikkatli olmamız gerekiyor. Ailesinde uzak veya yakın akrabasında kolon kanseri görülmüş olanlar, ailesinde poliplerle seyreden Familyal Polipozis veya Lynch Send olan bireyler, daha önce bağısağında polip saptananlar, obesite sorunu olanlar,, tip2 diabeti olanlar, kırmızı eti fazla tüketenler, mangalda pişmiş et sık tüketenler, hareketsiz yaşayanlar genel olarak risk altında.
Kolon Kanseri nasıl önlenebilir?
Kolon Kanserlerinin %85 inden fazlası poliplerden köken alıyor. Dolayısı ile biz hastayı henüz kanser olmadan önce polip aşamasında yaklayabilirsek ve polipi de alırsak kanser olmaktan kurtarabiliriz. Bu nasıl mümkün olacak? Tabii ki tarama programlarıyla. Yani risk grupları kanser belirtileri ortaya çıkmadan yani henüz sağlıklı bireyler iken tarama yapılarak saptanacak. Sohbetimizde biraz önce kimler risk taşıyor konuşmuştuk ; bu insanlara belirli periyotlarda GGK (gaytada gizli kan ) testi ve/veya Kolonoskopi yapılarak önlem alınabilir.
Kimlere Kolonoskopi Yapılmalıdır?
45-50 yaşa gelmiş her birey ilk kolonoskopisini yaptırmalı. Ailesinde hele hele 1. Derece akrbasında kolon kanseri saptanmış olanlar da bu daha önce de yapılabilir. 50 yaşta yapılan ve normal çıkan kolonoskopiden sonra her 10 yılda bir tekrarlanması hayat kurtarıcı olabilmektedir.
Kolonoskopi zor bir işlem olarak duyuyoruz başka bir yöntem yok mu?
Kolon kanseri ve poliplerinin tanısı ve varsa polipin alınması açısından Kolonoskopi Altın standard. Kolonoskopiyi, Hayat Hastanesi’nde sedasyon anestezisi altında yapıyoruz . Hasta işlem sırasında hiçbirşey hissetmiyor. Yani sanıldığı kadar zor ve korkutucu bir işlem değil. Bir de hayat kurtardığını düşünürseniz pek çok şeye değer herhalde.
Kolon Kanseri belirti ve bulguları nelerdir?
Kanserin barsağın neresinde olduğuna bağlı olarak belirti ve bulgular değişebilir. Genel olarak halsizlik, yorgunluk, kilo kaybı, karın ağrısı ve kramplar, gaz ve şişkinlik, barsak düzeninde ve alışkanlıklarında değişiklikler, dışkıda kan görülmesi veya makattan direk kanama olması, sümüksü akıntı, gaz çıkaramama olarak sayabiliriz. Özellikle açıklanamayan kansızlık yani Anemisi olanlarda mutlaka bağırsaklar incelenmelidir.
Kolon Kanseri tedavisi olan bir hastalık mıdır?
Evet tedaviye yanırt veren bir kanserdir. Hastaya tanı ne kadar erken evrede tanı konursa tedavi başarısı o kadar yüksek sağkalım oranları o kadar yüzgüldürücüdür. Tedavide 1. Adım cerrahidir. Barsağın kanserli bölgesi çıkarılır. Gereken hastalarda cerrahiye ek olarak kemoterapi ve/veya radyoterapide yapılabilir.
Hocam son olarak kolon kanserinden korunmak için okuyucularımıza önerileriniz nelerdir?
1 – 50 yaştan itibaren herkes kolonoskopi yaptırmalı
2 – aşırı yağlı gıdalar şişmanlık tan kaçınmak gerekir.
3 – kırmızı et haftada 2 den fazla tüketilmemeli
4- kömürde alevde pişmiş(mangal) etten uzak durulmalı
5-bol sebze/meyve ve bol lif tüketilmeli.
6- omega3 zengini balık ve kalsiyum ve d vitamininden zengin gıdalar bolca tüketilmeli
7- düzenli ve sürekli fizik aktivite mutlaka yapılmalı.
Op.Dr.Servet Yetgin